Kołobrzeski kościół św. Jana Chrzciciela znajduje się w dzielnicy miasta o nazwie Budzistów. Jest to najstarsza zachowana świątynia na Pomorzu Zachodnim. Kościół posiada niezwykle długą i burzliwą historię. Jeśli będziemy w okolicy warto zajechać choć na chwilę w to malownicze miejsce, w jakim się on znajduje i przyjrzeć się z bliska jednej z najstarszych budowli sakralnych w Polsce.
Kościół św. Jana Chrzciciela w Kołobrzegu (Autor: JDavid, CC BY-SA 3.0)
Założenie kościoła
Świątynia powstała w 1222 roku, przynależała do potężnego grodu w Budzistowie. Założenia kościoła dokonała pomorska księżna Mirosława. Parafia podległa w owym czasie biskupowi kamieńskiemu. Kościół był niewielkim, ceglanym budynkiem, powstałym na planie prostokąta. Po stronie zachodniej ulokowano wieżę, zaś od północy i południa umieszczono portale, w których znajdowały się wejścia do wnętrza świątyni. W początkowym okresie funkcjonowania kościoła kobiety mogły korzystać jedynie z południowego wejścia, zaś mężczyźni z północnego.
Przebudowy i renowacje
Wygląd kościoła jaki obserwujemy dzisiaj jest całkiem odmienny od prostej formy, która pierwotnie tu powstała. Budynek na przełomie wieków ulegał licznym przebudowom oraz renowacjom, które ostatecznie ukształtowały jego wygląd. Pierwsze zmiany dokonane zostały już w XV wieku – przebudowa i powiększenie portali oraz dobudowa trójbocznej absydy.
Kolejne przebudowy kościoła wiązały się nierozerwalnie z jego historią. Miejsce to już w okresie reformacji zostało znacznie zdewastowane, kolejne duże zniszczenia przyniosła wojna 30 - letnia. Po wielu przejściach budynek odbudowano w 1670 roku. Remont nadał miejscu nieco odmienny charakter niż miało początkowo. Wpływ na to miał z całą pewnością fakt iż mury pokryte zostały warstwą różowego tynku, a oknom w nawie nadano nowy kształt – prostokątny.
Ataki Rosjan i Francuzów
Po tej odbudowie kościół nie przetrwał jednak długo, gdyż już w 1758 roku w trakcie oblężenia miasta Kołobrzeg przez Rosjan doznał kolejnych poważnych zniszczeń. Następne prace remontowe podjęte zostały w 1776 roku. Jednak i tym razem kościół został zniszczony, w 1807 roku w trakcie oblężenia twierdzy kołobrzeskiej przez Francuzów. W Kołobrzeg znajdziemy też ślady tego wydarzenia w postaci cmentarza żołnierzy francuskich.
Cmentarz żołnierzy francuskich w Kołobrzegu (Autor: Kmiecik, CC BY-SA 3.0)
W wyniku kolejnej odbudowy, obiekt zyskał całkowicie nowy wygląd. Prace remontowe zakończyły się w 1824 roku. Wybudowano wieżyczkę krytą gontem, zamurowano stare, boczne portale i wykuto nowy w zachodniej elewacji. W trakcie renowacji w 1890 roku położony został nowy dach oraz wykuto dwa neogotyckie okna w nawie.
II Wojna Światowa
Niestety kościół w trakcie działań wojennych II wojny światowej został po raz kolejny uszkodzony. W wyniku dalszych przebudów i renowacji świątynia zyskała obecny kształt i charakter. Po wojnie różowe tynki zostały usunięte, położona została nowa dachówka, wieżyczka pokryta została gontem, zaś po zachodniej stronie nawy wybudowana została drewniana empora. W roku 1998 wieżyczka zyskała dzwon o nazwie święty Kacper.
Kościół w Budzistowie (Autor: JDavid, CC BY-SA 3.0)
Świątynia jaką podziwiamy dziś ma zupełnie odmienny kształt oraz charakter od swojej pierwotnej formy z 1222 roku. Doszło do tego w wyniku licznych zniszczeń i remontów. Zmiany zachodziły jednocześnie we wnętrzu kościoła jak i w jego wyglądzie zewnętrznym. Pomimo to kołobrzeski Kościół świętego Jana Chrzciciela stanowi jedyny zachowany obiekt architektury średniowiecznej Starego Miasta. Widzimy tu połączenie stylu romańskiego oraz gotyku. Wnętrze utrzymane jest w prostym, oszczędnym charakterze.